in de perceptie van het publiek worden er in de provincie Fryslân twee talen gesproken: het Nederlands, en het Fries, de streektaal aan welke de inwoners als één culturele gemeenschap hun eigen regionale identiteit ontlenen.
Echter, niets is minder waar. De provincie kent namelijk een overweldigende rijkdom en verscheidenheid aan talen en dialecten, die van streek tot streek en van stad tot stad verschillen. Hoewel de schrijfwijze van het Westerlauwers Fries gestandaardiseerd is, worden binnen deze taal - naast Minfrysk en Geaffrysk - op zijn minst vijf of zes streekdialecten onderscheiden. Daarnaast is er een grote verscheidenheid aan stads- en streektalen die tot het Nederlands gerekend worden, maar een sterk door het Fries zijn beïnvloed. Zo zijn daar het Stadsfries - eigenlijk een verzamelterm voor de dialecten die in de Friese steden worden gesproken - en het Bildts. En dan hebben we het nog niet eens gehad over het Oost- en Weststellingwerfs.
Helaas wordt heden ten dage deze talenrijkdom - en daarmee de culturele eigenheid van haar sprekers - met uitsterven bedreigd. Het steeds oprukkende Nederlands laat - onder de invloed van de media en de komst van nieuwe bewoners uit binnen- en buitenland - steeds meer zijn invloed gelden in deze lokale talen - of verdringt deze zelfs volledig. De Friese talen staan tegen deze stroming niet sterk, omdat elke taal slechts een zeer kleine gemeenschap kent - vaak te klein en niet bij machte de volgende generaties aan te moedigen zich deze talen eigen te maken. Voor de jongere generaties en de nieuwkomers die zonder deze streektalen zijn grootgebracht werpt de zelfs voor Germaanse talen ongewone complexiteit een extra drempel op om deze te leren en te gaan gebruiken.
De hier geschetste situatie er onvermijdelijk toe leiden, dat de Friese talen zullen afkalven, en op den duur jammerlijk zullen uitsterven. Om de Friese taal- en cultuuridentiteit voor de komende generaties te behouden, zullen de inwoners van Friesland hun krachten moeten bundelen.
De oplossing is één kunsttaal voor Friesland - het Gearfrysk, of in het Nederlands, Gaarfries. Deze taal zal de taal- en cultuurgemeenschappen van alle Friese streken en steden verenigen, en de jongeren en nieuwkomers laten aansluiten. De taal zal gemakkelijk zijn om te leren, en haar gebruikers, naast het behoud van hun culturele identiteit, ontspanning en vermaak bieden.
Op dizze webside kinne jo de ûntwikkeling fan de nije taal folgjen. Alsa't jo dat winskje, binne jo wolkom om by te dragen mei kommentaar, ideeën, en suggestjes.
Yn dit stik binne der in pear flaters weihelle.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten